زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

آثار توسل به محمد (قرآن)





قرآن کریم آیاتی از خود را به آثار توسل به محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم اختصاص داده است.


۱ - آمرزش



توسل به پیامبر صلی الله علیه وآله، سبب آمرزش گناهان از جانب خداوند است.
فتلقی ءادم من ربه کلمـت فتاب علیه انه هو التواب الرحیم. سپس آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت (و با آنها توبه کرد.) و خداوند توبه او را پذیرفت چرا که خداوند توبه پذیر و مهربان است
طبق آنچه در روایات آمده، مقصود از کلمات،توسل به حق پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و آل اوست.
توبه" در اصل به معنی" بازگشت" است، و در لسان قرآن به معنی بازگشت از گناه می‌آید، این در صورتی است که به شخص گنهکار نسبت داده شود، ولی گاه این کلمه به خدا نسبت داده می‌شود، در آنجا به معنی بازگشت به رحمت است، یعنی رحمتی را که به خاطر ارتکاب گناه از بنده سلب کرده بود بعد از بازگشت او به خط اطاعت و بندگی به او باز می‌گرداند، و به همین جهت در مورد خدا تعبیر به" تواب" (بسیار بازگشت کننده به رحمت) می‌شود.
و به تعبیر دیگر" توبه" لفظی است مشترک، میان خدا و بندگان، هنگامی که بندگان به آن توصیف شوند مفهومش این است که به سوی خدا بازگشته‌اند زیرا هر گنهکاری در حقیقت از پروردگارش فرار کرده، هنگامی که توبه می‌کند به سوی او باز می‌گردد.
خداوند نیز در حالت عصیان بندگان گویی از آنها روی گردان می‌شود، هنگامی که خداوند به توبه توصیف می‌شود، مفهومش این است که نظر لطف و رحمت و محبتش را به آنها باز می‌گرداند.
درست است که آدم در حقیقت کار حرامی انجام نداده بود، ولی همین ترک اولی نسبت به او عصیان محسوب می‌شد، او به سرعت متوجه وضع خود شد و به سوی پروردگارش بازگشت.
وما ارسلنا من رسول الا لیطاع باذن الله ولو انهم اذ ظـلموا انفسهم جاءوک فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابـا رحیمـا. ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای این که به فرمان خدا، از وی اطاعت شود. و اگر این مخالفان، هنگامی که به خود ستم می‌کردند (و فرمانهای خدا را زیر پا می‌گذاردند)، به نزد تو می‌آمدند و از خدا طلب آمرزش می‌کردند و پیامبر هم برای آنها استغفار می‌کرد خدا را توبه پذیر و مهربان می‌یافتند
این معنی (تاثیر استغفار پیامبر صبرای مؤمنان) در آیات دیگری از قرآن نیز آمده است مانند آیه ۱۹ سوره محمد و آیه ۵ سوره منافقون و آیه ۱۱۴ سوره توبه که در باره استغفار ابراهیم نسبت به پدرش (عمویش) اشاره می‌کند، و آیات دیگری که نهی از استغفار برای مشرکان می‌کند و مفهومش این است که استغفار برای مؤمنان بی مانع است، و نیز از بعضی از آیات استفاده می‌شود که فرشتگان برای جمعی از مؤمنان خطاکار در پیشگاه خداوند استغفار می‌کنند ( سوره غافر آیه ۷ و سوره شوری آیه خلاصه اینکه آیات زیادی از قرآن مجید حکایت از این معنی می‌کند که پیامبران یا فرشتگان و یا مؤمنان پاکدل می‌توانند برای بعضی از خطاکاران استغفار کنند، و استغفار آنها در پیشگاه خدا اثر دارد، این خود یکی از معانی شفاعت کردن پیامبر و یا فرشتگان و یا مؤمنان پاکدل برای خطاکاران است، ولی همانطور که گفتیم چنین شفاعتی نیازمند به وجود زمینه و شایستگی و آمادگی در خود خطاکاران است.

یـایها النبی اذا جاءک المؤمنـت یبایعنک... فبایعهن واستغفر لهن الله ان الله غفور رحیم. ‌ای پیامبر! هنگامی که زنان مؤمن نزد تو آیند و با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند، فرزندان خود را نکشند، تهمت و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در هیچ کار شایسته‌ای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها بیعت کن و برای آنان از درگاه خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است!

۲ - رحمت



توسل به پیامبر صلی الله علیه وآله، سبب جلب رحمت خداوند است.
... ولو انهم اذ ظـلموا انفسهم جاءوک فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابـا رحیمـا. ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای این که به فرمان خدا، از وی اطاعت شود. و اگر این مخالفان، هنگامی که به خود ستم می‌کردند (و فرمانهای خدا را زیر پا می‌گذاردند)، به نزد تو می‌آمدند و از خدا طلب آمرزش می‌کردند و پیامبر هم برای آنها استغفار می‌کرد خدا را توبه پذیر و مهربان می‌یافتند
یـایها النبی اذا جاءک المؤمنـت یبایعنک... فبایعهن واستغفر لهن الله ان الله غفور رحیم. ‌ای پیامبر! هنگامی که زنان مؤمن نزد تو آیند و با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند، فرزندان خود را نکشند، تهمت و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در هیچ کار شایسته‌ای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها بیعت کن و برای آنان از درگاه خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است!

۳ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۳۷..    
۲. الدرالمنثور، سیوطی، ج۱، ص۱۴۷.     .
۳. تفسیر نورالثقلین، ج۱، ص۶۷...    
۴. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۱، ص۱۹۶..    
۵. نساء/سوره۴، آیه۶۴..    
۶. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۳، ص۵۰۰.    
۷. ممتحنه/سوره۶۰، آیه۱۲..    
۸. نساء/سوره۴، آیه۶۴..    
۹. ممتحنه/سوره۶۰، آیه۱۲..    


۴ - منبع




فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «آثار توسل به محمد (قرآن)»    


رده‌های این صفحه : توسل | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.